ATO ATC trong chứng khoán là gì?

Bài viết “ATO ATC trong chứng khoán là gì?” là một phần của bài chuỗi bài Kiến thức chứng khoán. Bài viết gồm những nội dung chính như sau:

• Định nghĩa Phiên giao dịch khớp lệnh định kỳ hay Phiên ATO ATC trong chứng khoán là gì?
• Giá ATO ATC trên bảng giá có ý nghĩa gì?
• Hiểu rõ cơ chế khớp lệnh trong phiên ATO ATC

Phiên ATO ATC trong chứng khoán là gì?

Có 2 phương thức khớp lệnh trong thị trường chứng khoán đó là: Khớp lệnh định kỳ và Khớp lệnh liên tục. Mỗi phương thức sẽ được thực hiện trong 1 khoảng thời gian nhất định.

Phương thức Khớp lệnh liên tục

Là phương thức giao dịch được hệ thống giao dịch của Sở thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch. Có nghĩa là ngay khi có 1 lệnh mua và 1 lệnh bán có giá bằng nhau thì giao dịch sẽ được thực hiện (khớp lệnh).

Nguyên lý khớp lệnh liên tục đã được mình giải thích trong Bài viết Hướng dẫn đọc bảng giá chứng khoán và video Hướng dẫn đọc bảng giá chứng khoán.

Phương thức Khớp lệnh định kỳ

Là phương thức giao dịch được hệ thống giao dịch của Sở thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán tại một thời điểm xác định. Thay vì khớp lệnh ngay khi giá thỏa mãn, các lệnh mua và lệnh bán sẽ được giữ lại. Và tới một thời điểm được ấn định sẵn, hệ thống sẽ tập hợp tất cả các lệnh lại và khớp lệnh theo cơ chế riêng.

Thị trường chứng khoán mở cửa từ 9h00 sáng và đóng cửa vào 14h45 hoặc 15h00 (tùy sàn). Nghỉ trưa trong khoảng thời gian từ 11h30 đến 13h00. Trong đó:

– 9h00 – 9h15: Là khoảng thời gian thực hiện phương thức khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa của cổ phiếu. Do đó 15 phút đầu giờ này gọi là Phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa hay Phiên ATO (ATO – At The Open mang nghĩa là giá mở cửa).

– 14h30 – 14h45: Là khoảng thời gian thực hiện phương thực khớp lệnh định kỳ để xác định giá đóng cửa của cổ phiếu. Do đó 15 phút cuối giờ này gọi là Phiên khớp lệnh đình kỳ xác định giá đóng cửa hay Phiên ATC (ATC – At The Close mang nghĩa là giá đóng cửa).

– Các khoảng thời gian còn lại 9h15 – 11h30, 13h00 – 14h30 thị trường hoạt động theo phương thức khớp lệnh liên tục.

Lưu ý: Sàn HOSE có cả phiên ATO và ATC. Sàn HNX chỉ có phiên ATC, không có phiên ATO. Sàn UPCOM thì không có phiên ATO và ATC.

Giá ATO ATC trong chứng khoán là gì?

Giá ATO có nghĩa là giá mở cửa. Bạn đặt mua giá ATO tức là “Cổ phiếu mở cửa ở mức giá nào, bạn sẽ mua với mức giá đó”. Mà mức giá mở cửa của cổ phiếu thì chỉ được xác định khi phiên ATO kết thúc. Điều này có nghĩa là bạn đang chấp nhận mua cổ phiếu ở 1 mức giá mà bạn chưa biết. Gần như bạn chấp nhận mua cổ phiếu “bằng mọi giá” trong phiên giao dịch hôm đó.

Giá ATC cũng có ý nghĩa tương tự như giá ATO nhưng áp dụng cho phiên ATC.

Và vì giá ATO, ATC mang ý nghĩa là “mua/bán bằng mọi giá” nên đây được coi là mức giá ưu tiên số 1. Vì vậy trên bảng giá, giá ATO, ATC sẽ luôn được xếp ở cột “Giá 1” ở cả bên mua lẫn bên bán như hình bên dưới.

Hiểu rõ cơ chế khớp lệnh trong phiên ATO/ATC

Trong thời gian 15 phút phiên ATO/ATC các lệnh mua bán được đặt sẽ không được khớp ngay. Sau 15 phút đó, hệ thống sẽ tập hợp tất cả các lệnh lại; chọn ra 1 mức giá sao cho tại mức giá đó, khối lượng khớp lệnh đạt được là lớn nhất. Để quá trình tập hợp lệnh diễn ra suôn sẻ, các lệnh đặt trong phiên này sẽ không được hủy sửa. Vậy, bạn không thể hủy sửa lệnh trong phiên ATO và phiên ATC.

(Đọc thêm: Lệnh LO là gì? Các loại lệnh trong chứng khoán)

Tuy các lệnh mua bán không được khớp ngay nhưng ở cột khớp lệnh vẫn hiện giá khớp. Giá hiện ở cột khớp lệnh khi đó gọi là “giá tạm tính” do hệ thống tự tính toán. Khi kết thục phiên ATO/ATC giá tạm tính sẽ trở thành giá mở cửa (hoặc giá đóng cửa). Vậy hệ thống đã dùng cơ chế gì để tính toán giá tạm tính đó?

Cách hệ thống xác định mức giá mở cửa/đóng cửa

Dựa trên tiêu chí chọn ra mức giá mà tại đó khối lượng khớp lệnh đạt được là nhiều nhất. Dưới đây sẽ là 1 ví dụ về cách hệ thống xác định giá mở cửa và đóng cửa.

Ví dụ: Vào lúc 9 giờ 10 phút, hệ thống tập hợp được các lệnh mua và bán của cổ phiếu X như sau:

– Bên mua (Giá – KL) (Sắp xếp theo thứ tự ưu tiên):
+ Mua 1: ATO – 1,000
+ Mua 2: 86.9 – 2,000
+ Mua 3: 86.6 – 2,000
+ Mua 4: 86.7 – 2,500
+ Mua 5: 86.6 – 3,000

– Bên bán (Giá – KL) (Sắp xếp theo thứ tự ưu tiên):
+ Bán 1: ATO – 2,000
+ Bán 2: 86.5 – 2,000
+ Bán 3: 86.6 – 1,500
+ Bán 4: 86.7 – 1,000
+ Bán 5: 86.8 – 1,500

Xem ví dụ này dưới dạng video tại:

Video ATO ATC trong chứng khoán là gì? Cơ chế khớp lệnh trong phiên ATO ATC

Giải thích bảng:

– Cột “Giá”: Thể hiện mức giá của các lệnh được nhà đầu tư đặt.

– Cột “KL mua”, “KL bán”: Thể hiện khối lượng cổ phiếu được đặt mua/bán tại từng mức giá.

– Cột “Khối lượng lũy kế”: Thể hiện tổng khối lượng cổ phiếu được khớp tại một mức giá.

Xét với bên mua. Theo thứ tự ưu tiên thì giá mua cao nhất được ưu tiên khớp trước. Vậy tại mức giá 86.9 thì sẽ có 3,000 cổ được khớp. Bao gồm 1,000 cổ đặt giá ATO (giá ATO được ưu tiên đầu tiên) và 2,000 cổ đặt giá 86.9. Tại mức giá thấp hơn là 86.8 thì sẽ có 5,000 cổ được khớp. Bao gồm 1,000 cổ đặt giá ATO, 2,000 cổ đặt giá 86.9 và 2,000 cổ đặt giá 86.8. Cứ như vậy khối lượng cổ phiếu được khớp lũy kế sẽ tăng dần lên khi mức giá đặt hạ dần xuống.

Xét với bên bán. Theo thứ tự ưu tiên thì giá bán thấp nhất được ưu tiên khớp trước. Vậy tại mức giá 86.5 thì sẽ có 4,000 cổ được khớp. Bao gồm 2,000 cổ đặt giá ATO và 2,000 cổ đặt giá 86.5. Tại mức giá cao hơn là 86.6 thì sẽ có 5,500 cổ được khớp. Bao gồm 2,000 cổ đặt giá ATO, 2,000 cổ đặt giá 86.5 và 1,500 cổ đặt giá 86.6. Cứ như vậy khối lượng cổ phiếu được khớp lũy kế sẽ tăng dần lên khi mức giá tăng dần lên.

– Cột “Khối lượng khớp”: Thể hiện khối lượng khớp lệnh tạm tính của cổ phiếu X tại một mức giá trong phiên ATO này. Khối lượng khớp lệnh lũy kế của bên nào nhỏ hơn thì đó được tính là khối lượng khớp lệnh tạm tính.

Kết luận

Qua bảng trên ta thấy tại mức giá 86.7 thì khối lượng khớp lệnh của cổ phiếu X đạt cao nhất: 6,500 cổ. Vì vậy vào lúc 9 giờ 10 phút, giá tạm tính của cổ phiếu X trên bảng giá là 86.7. Nếu từ 9 giờ 10 phút đến hết phiên ATO không có lệnh nào mới được đặt thì giá mở cửa của cổ phiếu X là 86.7.

Nếu bạn còn vướng mắc điều gì trong bài viết, hãy đăng ký nhận tư vấn. Mình sẽ chủ động liên hệ và giải đáp giúp bạn.

Tham khảo thêm: Khóa học Đầu tư Chứng khoán Cơ bản

Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán

Biết thêm thông tin về mình tại

Kênh YouTube: Chứng thủ

Fanpage Facebook: Chứng thủ

Facebook cá nhân: Minh Khôi

Nguyễn Minh Khôi

Điện thoại/Zalo/Telegram: 0963.153.463

Địa chỉ: Hà Nội